Goierriko mendirik ikusgarriena dugu Txindoki. Beasain aldetik begiratzen badugu, mendebalde horma ikusgarria agertuko zaigu begi bistan, Zerbino txikia dirudi. Larrun-arri bezala ere ezaguna da inguru hauetan. Harri biluzia izan liteke esanahi errazena, zeren hori da agerian uzten duena, haitz zuri garbia.
Arista, Txema bidea, Fronton edo fisura-diedro, betidanik izan dira inguru
hautako igoera esanguratsuak. Gaur egun, ekipamendu berriarekin, arista bihurtu
da mendi eskalada bide klasiko bat. Ez ditugu kirol
eskaladako zailtasun handiko biderik aurkituko, hemen mobida beste bat da, mendi eskaladaz gozatzea.
Paretara iristeko, Larraitzen utziko dugu kotxea eta, txindokiko bide arrunta hartuko dugu. Lehen langara iristen garenean eta, arista gure gainean dugularik, bide hau utzi eta zelai maldatsutik gora abiatuko gara. Bide arrastoak daude. Ordu betean paretetan gaude.
PUNTA AZPIKO HAITZA
Untzeango haitzak- monolitoa
Paretara iristeko, Larraitzen utziko dugu kotxea eta, txindokiko bide arrunta hartuko dugu. Lehen langara iristen garenean eta, arista gure gainean dugularik, bide hau utzi eta zelai maldatsutik gora abiatuko gara. Bide arrastoak daude. Ordu betean paretetan gaude.
Iñaki Zuza-k eginiko planoa
DIASPORA SEKTOREA
Sektore hau Arista bidearen azken rappela eta Txema bidearen artean
geratzen da. Sektore txikia da, hiruz pa lau bide daude bakarrik, baina
kalitate handia dute. Imaginazio pixkatekin bide berri gehiago sortzeko aukera
dago.
PUNTA AZPIKO HAITZA
Txindokin urrutien
dauden bideak dira, tontor zorrotzaren azpian daudenak. Oraingoz, bi bide baino
ez daude, eta beste bat gehitzeko aukera dago.
Amitziko horma, edo Haitznabar, Txindokiko hego hormaren oinetan dago, mendebaldeko ertzaren zati balitz bezala.
Hemen ere gure inguruko haitz askotan bezala, aintzinako eskalada materialea
aurkitu dezakegu, transmititu gabeko memoria historiko alpinistikoa. Gipuzkoako eskalada gida zaharrean, Jesus Mari
Rodriguezek 1979an, bide bakarra markatzen du, "Aizporra" bidea, hormaren
eskuinaldetik doana, eta beste bide posible batzuetarako aukera asko daudela
nabarmentzen du.
Denborarekin bide berriak sortu dira, gehienak estilo
klasikokoak. Paraboltez hornitutako bide bat dago, "hobe berandu inoiz baino! deitzen dena, hormaren ezkerraldetik.
Mendi eskalada estiloko bideetatik "Papildo" bidea izan zen
irekitzen lehena. Bide hau, Javier Aranbururen omenez sortua, hormaren erdian
irteten den izter formako haitz batetik doa. Ondoren, aldaera konplexuago bat
ireki zen bigarren luzean, "Loretos".
Eskuinago, eta "Aizporra" bidea gurutzatzen, "Tao Bidea" sortu zen. Merezi du
aipatzea bide honen hirugarren luzea, pitzadura eder batez hautsitako horma
bertikala, paregabea da.
Ireki den azken bidea "Arima Beltza" da. Zailtasunetan
errazena izan arren ederra da, kalitate handiko harkaitza du eta eskalada pauso
bikainak lehenengo bi luzeetan. Hirugarren luzea, pitzatutako sabai erraldoia zeharkatzen duena, izugarria da. Luma baten pisua eduki nahi genuke amildegi
horretatik igarotzeko.
Neguko bideak ere badira hemen, neguko eskaladak hain
estilo berezia hartzen duen leku honetan; "Kaixo Princesa", "Aristokrataren erreinua", "Mendebaldeko ertza", izaera handiko bideak dira.
UNTZEANGO HAITZAK
Untzeangoko larreetan sakabanatutako haitz hauek, hasiera
batean, neguko eskaladei begira pioletak eta kranpoiak maneiatzeko
entrenamendu-leku gisa erabili ziren.
Ondoren, haitz hauetan dagoen kalitatezko harria ikusita,
Mendigiro bidea sortu zen, kateatze gisa, Txindokiko eskaladei metroak
gehitzeko proposamenarekin.
Sektore honetako monolitoak aipamen berezia merezi du;
oso bide onak daude hemen. Itzala arratseko hirurak arte irauten du eta hego
haize zakarra dagoenean ondo eskalatzen da hemen.
Pagadi itxian ezkutatutako haitzak
dira Txindoki iparraldean dagoen eskalada-eremu honen ezaugarri nagusia.
Eskalada bide hauek guztiak mendi eskaladakoak dira, ez daude ekipatuta.
Guztien artean nabarmenena Ipar Arista da; mendebaldeko ertzarekin alderatuz
gero, zailtasun tekniko handiagoak ditu, nahiz eta ez hain airekoa izan.
Iparraldeko ertzaren hasierako haitzean lauzpabost bide daude, luze batekoak
guztiak.
Eki ertza bide kalasikoa da ere, Muitzeko errekazulotik ateratzen den arista zorrotza.
Baina iparraldeko haitz hauen
harribitxia Bonatti orratza da, kalitate eta zailtasun handiko haitza. Altueran
handia ez izan arren, bideek bi luze dituzte, eskalatzaileak ondo asebete
bukatuko du horietako edozein egiten duenean. Oraingoz bi bide daude orratz
honetan.
Une honetan zentzu handirik ez duen
debeku batek eskalada eragozten du Txindokiko iparrean, berrikuspen baten zain
gaude.
![]() |
Iñaki Zuzak egiñiko planoa |